Chet Baker - Một biểu tượng jazz đầy lãng mạn và bi thương!

Biểu tượng của dòng nhạc jazz lãng mạn phương Tây, Chet Baker nổi tiếng trong những năm 1950 với tiếng kèn trumpet lôi cuốn và tiếng hát lãng mạn của mình. Sau khi được lựa chọn cho một chuyến lưu diễn phía Tây bắc cùng với Charlie Parker, anh nổi tiếng trên sân khấu, và trở thành một thành viên của nhóm Gerry Mulligan, bản thu của họ "My Funny Valentine" đã khiến anh trở nên nổi tiếng ngay cả ngoài khán giả jazz cuồng nhiệt.

Ký hợp đồng với Pacific Jazz, anh phát hành một loạt các album phòng thu, bắt đầu từ album Chet Baker Sings năm 1954, với bản thu bài hát hit của anh "My Funny Valentine". Đến cuối thập kỷ, anh đã dẫn đầu cả hai cuộc bình chọn của độc giả tạp chí Downbeat và Metronome, nổi tiếng khi vượt qua hai nghệ sĩ trumpet nổi tiếng nhất của thời đại là Miles Davis và Clifford Brown. Anh cũng được vinh danh là ca sĩ jazz hàng đầu của tạp chí DownBeat năm 1954. Ở đỉnh cao của sự nghiệp, nghiện ma túy và nhiều lần phải nhận án giam cầm đã làm mờ ánh sáng của anh và khiến anh phải sống và làm việc với một cuộc sống lênh đênh ở châu Âu trong phần lớn thập kỷ 60 và 70. Anh cũng phải đối mặt với việc mất răng, làm hại cho việc chơi nhạc của mình cho đến khi anh hồi phục sức khỏe và khởi đầu một cuộc trở lại với album She Was Too Good To Me năm 1974. Anh là đề tài của bộ phim tài liệu đề cử Oscar năm 1988 của nhiếp ảnh gia và nhà làm phim thời trang Bruce Weber mang tên Let's Get Lost, giúp đẩy mạnh lại sự quan tâm vào công việc của anh. Thảm kịch là, cùng năm đó, anh qua đời sau khi rơi từ cửa sổ tầng hai của khách sạn ở Amsterdam.

Baker thu âm nhiều trong những thập kỷ cuối đời, dẫn đến một loạt các album được phát hành sau khi qua đời, bao gồm My Favorite Songs, Vol. 1-2: The Last Great Concert, ghi lại một trong những buổi hòa nhạc cuối cùng của anh ở Đức với NDR Big Band và Radio Orchestra Hannover.

Năm 2001, để công nhận ảnh hưởng lâu dài của anh, Chet Baker Sings đã được nhập vào Đại sảnh Danh vọng Grammy. Ethan Hawke thủ vai Baker trong bộ phim năm 2015 Born to Be Blue, và thêm nhiều thu âm lưu trữ được phát hành với Blue Room: The 1979 Vara Studio Sessions ở Hà Lan năm 2023.

Sinh năm 1929 tại Yale, Oklahoma, những năm đầu của Baker được đánh dấu bởi một tuổi thơ lơn lên ở vùng nông thôn, bị ảnh hưởng bởi khó khăn của thời kỳ Dust Bowl (hay còn gọi là Cơn Bão Đe - Những năm 30 đen tối), . Cha của anh, Chesney Henry Baker, Sr., là một nghệ sĩ guitar phải chuyển sang công việc khác trong thời kỳ Đại suy thoái; còn mẹ anh, Vera (Moser) Baker, làm việc trong một cơ sở làm nước hoa. Gia đình chuyển từ Oklahoma đến Glendale, California, vào năm 1940. Lúc còn nhỏ, Baker tham gia hát trong các cuộc thi nghiệp dư và trong dàn hợp xướng nhà thờ. Trước khi lên tuổi thiếu niên, cha anh mang về cho anh một cái trombone, sau đó thay thế bằng một kèn trumpet khi thấy kích thước lớn hơn là quá khó khăn đối với anh.

Anh được huấn luyện âm nhạc lần đầu tiên tại trường trung học cơ sở và sau đó tại Trường Trung học Glendale. Năm 1946, khi chỉ mới 16 tuổi, anh bỏ học trung học và cha mẹ anh ký giấy cho phép anh nhập ngũ; anh được gửi đến Berlin, Đức, nơi anh chơi trong ban nhạc quân đội 298. Sau khi xuất ngũ vào năm 1948, anh nhập học tại Đại học El Camino ở Los Angeles, nơi anh học lý thuyết và hòa âm trong khi chơi trong các câu lạc bộ jazz, nhưng anh bỏ học đại học vào giữa năm thứ hai của mình. Anh tái nhập ngũ vào năm 1950 và trở thành thành viên của ban nhạc Thứ Sáu của Quân đội thứ Sáu tại Presidio ở San Francisco. Nhưng anh cũng bắt đầu tham gia vào các câu lạc bộ trong thành phố và cuối cùng anh đã được xuất ngũ lần thứ hai để trở thành một nhạc công jazz chuyên nghiệp.

Biểu diễn tại Trade Winds:

Ban đầu, Baker chơi trong ban nhạc của Vido Musso, sau đó với Stan Getz. (Bản ghi âm đầu tiên có sự tham gia của Baker là một buổi biểu diễn trong một buổi hòa nhạc tự do vào ngày 24 tháng 3 năm 1952, và được phát hành trên LP của Fresh Sound Records mang tên Live at the Trade Winds.) Cơ hội của anh đến nhanh chóng, khi, vào mùa xuân năm 1952, anh được chọn trong một cuộc thử giọng để tham gia một loạt các buổi biểu diễn tại bờ biển phía Tây với Charlie Parker, khiến anh có buổi ra mắt với nhạc công saxophone nổi tiếng tại Tiffany Club ở Los Angeles vào ngày 29 tháng 5 năm 1952. Mùa hè đó, anh bắt đầu chơi trong ban nhạc Gerry Mulligan Quartet, một nhóm chỉ có saxophone baritone, kèn trumpet, bass và trống - không có piano - thu hút sự chú ý trong một buổi biểu diễn tại câu lạc bộ Haig và qua các bản thu trên đĩa của Pacific Jazz Records mới thành lập (sau này được biết đến là World Pacific Records), bắt đầu với LP 10 inch Gerry Mulligan Quartet, với phiên bản nổi tiếng của Baker về "My Funny Valentine".

Chet Baker & Crew Gerry Mulligan Quartet tồn tại không quá một năm, tan rã khi nhà lãnh đạo của nó bị tống giam vì buôn ma túy vào tháng 6 năm 1953. Baker chọn độc lập, thành lập ban nhạc riêng của mình, ban đầu với sự tham gia của Russ Freeman trên piano, Red Mitchell trên bass và Bobby White trên trống, và ghi âm đầu tiên dưới dạng nhà lãnh đạo cho Pacific Jazz vào ngày 24 tháng 7 năm 1953. Baker được người hâm mộ và các nhà phê bình ca ngợi và anh đã giành được một số cuộc bình chọn trong vài năm tiếp theo.

Năm 1954, Pacific Jazz phát hành Chet Baker Sings, một album đã tăng sự phổ biến của anh vượt xa khán giả jazz cốt lõi của mình; anh sẽ tiếp tục hát trong suốt sự nghiệp của mình. Nhận ra vẻ ngoại hình hoàn hảo của mình, Hollywood đã gọi điện và anh đã ra mắt diễn xuất trong bộ phim Hell's Horizon, phát hành vào mùa thu năm 1955. Anh từ chối một hợp đồng với phòng thu và lưu diễn ở châu Âu từ tháng 9 năm 1955 đến tháng 4 năm 1956. Khi trở về Mỹ, anh thành lập một nhóm năm người có sự tham gia của saxophonist Phil Urso và pianist Bobby Timmons. Ngược lại với danh tiếng của mình về việc chơi nhạc thư giãn, nhẹ nhàng, Baker chuyển sang phong cách Pop hơn với nhóm này, ghi âm album Chet Baker & Crew cho Pacific Jazz vào tháng 7 năm 1956.

Baker lưu diễn ở Mỹ vào tháng 2 năm 1957 với Birdland All-Stars và đưa một nhóm đến châu Âu vào cuối năm đó. Anh trở lại châu Âu để ổn định cuộc sống vào năm 1959, định cư tại Ý, nơi anh tham gia diễn xuất trong bộ phim Urlatori Alla Sbarra. Trong khi đó, Hollywood vẫn chưa hoàn toàn từ bỏ anh, ít nhất là như một nguồn cảm hứng, và vào năm 1960, một bộ phim tưởng tượng về cuộc đời anh, All the Fine Young Cannibals, xuất hiện với Robert Wagner đóng vai chính là Chad Bixby.

Chet Is Back!

Baker đã trở nên nghiện heroin vào những năm 1950 và bị giam giữ ngắn ngày trong một số trường hợp, nhưng thói quen ma túy của anh chỉ bắt đầu can thiệp đáng kể vào sự nghiệp của mình vào những năm 1960. Anh bị bắt ở Ý vào mùa hè năm 1960 và đã phải ngồi tù hơn 1 năm. Anh ăn mừng sự giải phóng của mình bằng cách ghi âm album Chet Is Back! cho RCA vào tháng 2 năm 1962. (Sau này, album này đã được phát hành lại dưới dạng The Italian Sessions và Somewhere Over the Rainbow.)

Trong năm đó, anh bị bắt ở Tây Đức và bị trục xuất đến Thụy Sĩ, sau đó là Pháp, sau đó chuyển đến Anh vào tháng 8 năm 1962 để xuất hiện dưới hình ảnh của mình trong bộ phim The Stolen Hours, được phát hành vào năm 1963. Anh bị trục xuất từ Anh đến Pháp do một tội phạm liên quan đến ma túy vào tháng 3 năm 1963. Anh sống ở Paris và biểu diễn ở đó và ở Tây Ban Nha trong vòng một năm tiếp theo, nhưng sau khi bị bắt lại ở Tây Đức, anh bị trục xuất trở lại Mỹ. Anh trở về Mỹ sau năm năm ở châu Âu vào ngày 3 tháng 3 năm 1964 và chơi chủ yếu ở New York và Los Angeles trong những năm giữa của thập kỷ 1960, tạm thời chuyển từ kèn trumpet sang flügelhorn. Vào mùa hè năm 1966, anh bị đánh đập mạnh ở San Francisco trong một sự cố ẩu đả liên quan đến nghiện ma túy của mình. Sự cố này thường bị đưa ra ngày tháng sai và thường bị phóng đại trong các bài viết về cuộc đời của anh, thường do lời khai không đáng tin của chính anh. Nói chẳng hạn, rằng tất cả răng của anh đã bị đánh rơi, điều đó không đúng, tuy nhiên một răng bị gãy và sự hư hỏng chung của răng của anh đã dẫn đến việc anh phải đeo răng giả vào cuối những năm 1960, buộc anh phải tái huấn luyện cách cầm kèn. Sự cố ẩu đả đó không phải là nguyên nhân của sự suy thoái trong sự nghiệp của anh trong giai đoạn này, nhưng nó là biểu tượng của sự suy thoái đó. Đến cuối những năm 1960, anh chỉ ghi âm và biểu diễn hiếm hoi và anh đã tạm dừng chơi vào đầu những năm 1970.

Once Upon a Summertime
Baker lấy lại một phần kiểm soát đối với cuộc sống của mình bằng cách sử dụng methadone để kiểm soát nghiện heroin (mặc dù anh vẫn là một người nghiện), Baker cuối cùng đã trở lại với một sự nghiệp mới mẻ, điểm cao nhất là khi anh biểu diễn tại một câu lạc bộ danh tiếng ở New York vào tháng 11 năm 1973 và một buổi hòa nhạc hòa bình với Gerry Mulligan tại Carnegie Hall vào tháng 11 năm 1974 đã được ghi âm và phát hành bởi Epic Records. Cũng trong năm đó, anh lại đánh dấu sự trở lại của mình với album phòng thu xuất sắc She Was Too Good To Me, có sự tham gia của nghệ sĩ alto Paul Desmond. Đến giữa những năm 1970, Baker đã có thể trở lại châu Âu và anh đã dành phần còn lại của cuộc đời biểu diễn chủ yếu ở đó, với những chuyến đi đến Nhật Bản và thỉnh thoảng trở lại Mỹ, tuy nhiên, anh không có nơi cư trú cố định. Các album đáng chú ý khác được phát hành trong giai đoạn này là Once Upon a Summertime năm 1977, You Can't Go Home Again năm 1977 do Don Sebesky sản xuất (mà trong đó anh được bao quanh bởi các nghệ sĩ hàng đầu, bao gồm Desmond, Michael Brecker, Ron Carter, và Tony Williams, cùng nhiều người khác), và Chet Baker/Wolfgang Lackerschmid năm 1980 (một sự hợp tác tạo bởi không khí tuyệt vời với nghệ sĩ vibraphone người Đức Wolfgang Lackerschmid).

Vào những năm 1980, anh bắt đầu thu hút sự chú ý của các nhạc sĩ Pop Rock, với những người họ anh thỉnh thoảng biểu diễn, ví dụ như thêm kèn trumpet vào bản ghi âm của Elvis Costello về bài hát chống chiến tranh Falklands "Shipbuilding" vào năm 1983. Năm 1987, nhiếp ảnh gia và nhà làm phim Bruce Weber thực hiện một bộ phim tài liệu về Baker. Năm sau đó, Baker qua đời sau một vụ rơi từ cửa sổ khách sạn ở Amsterdam. Bộ phim của Weber, Let's Get Lost, ra mắt vào tháng 9 năm 1988 với sự hoan nghênh của giới phê bình và đề cử giải Oscar.

Chet Baker: The Pacific Jazz Years

Baker thường xuyên ghi âm suốt những năm cuối đời của mình và do đó đã có một dòng album được phát hành sau khi anh qua đời. My Favorite Songs, Vol. 1-2: The Last Great Concert xuất hiện ngay sau khi anh qua đời và ghi lại một trong những buổi hòa nhạc cuối cùng của anh tại Đức với NDR Big Band và Radio Orchestra Hannover. Công trình của anh cũng được thu thập trong một số hộp đĩa xuất sắc, bao gồm The Complete Pacific Jazz Studio Recordings Of The Chet Baker Quartet Wi… và Chet Baker: Những năm Pacific Jazz, cũng như The Complete Pacific Jazz Recordings Of The Gerry Mulligan Quartet With …. Năm 1997, tự truyện chưa hoàn thiện của Baker được xuất bản dưới tựa đề As Though I Had Wings: The Lost Memoir và cuốn sách đã được Miramax mua bản quyền để chuyển thể thành phim, tuy nhiên, không bao giờ được sản xuất. Một bộ phim tài liệu bán hư cấu với sự tham gia của Ethan Hawke trong vai Baker, Born To Be Blue, ra mắt vào năm 2015, tuy nhiên, không có bản ghi âm thực sự của nghệ sĩ kèn trumpet trong phim. Vào năm 2023, một bộ sưu tập các bản ghi âm lưu trữ lâu nay đã được phát hành, Blue Room: The 1979 Vara Studio Sessions in Holland, có sự tham gia của Baker cùng ban nhạc của nghệ sĩ dương cầm Frans Elsen, cũng như nhóm nhạc của anh, bao gồm nghệ sĩ dương cầm Phil Markowitz, bass Jean-Louis Rassinfosse, và trống Charles Rice.

You